عةزيز محمد ناويَكى ديار لة ميَذووى سياسى عيَراقدا

G.M.K Team

G.M.K Team
عةزيز محةمةد ناويَكى ديار لة ميَذووى سياسى عيَراقدا...








عةزيز محةمةد لة سالَى 1924ز لة طوندى (بيَركؤت)ى نزيك شارى هةوليَر لة دايك بووة، باوكى كورديَكى هةذارى جوتيارى طوندى (بيَركؤت) بووة، دايكى كضة مةلا بووة و لة ناوضةكانى وان و باش قةلاوة هاتؤتة هةوليَر واتة دايكى خةلَكى باكوورى كوردستان بووة.
لة تةمةنيَكى زؤر بضووكدا لةطةلَ دايكيدا ديَنة شارى هةوليَر و باوكى و ذنة تازةكةى بؤ هةتا هةتاية بةجيَدةهيََلَن. لة مزطةوتى (ابو بكر) فيَرى قورئان خويَندن دةبيَت و لة ثيرزين و شاوةيس و بةحركة دةرسى فةقيَى دةخويَنيَت، بةلاَم دواتر واز لة خويَندنى فةقيَى دةهيَنىَ.
دايكى كة ئةو كات لة مالاَن كار دةكات دةينيَريَتة قوتابخانة و بة هؤى زيرةكييةكةيةوة راستةوخؤ لة ثؤلى سيَى سةرةتايى دايدةنيَن، دواى تةواو كردنى قؤناغى سةرةتايى بير لة تةواو كردنى خويَندنةكةى دةكاتةوة لة ثةيمانطاى ثيشةسازى ياخود لة ثةيمانطاى ثيَطةياندنى مامؤستايان، بةلاَم بة داخةوة ئةم ئاواتةى ناياتة دى، ضونكة بؤ ئةمة دةبوو دوو سالَ تةمةنى خؤى بضووك بكاتةوة، ئةطةرضى ئةمة كاريَكى ئاسان بوو بةلاَم بؤى نةكرا. دواى وازهيَنانى لة قوتابخانة ماوةيةك بيَكار دةميَنيَتةوة، ثاشان بة هاوكارى ضةند هاورِيَيةكى لة فةرمانطةى دابةشكردنى خؤراك و ناوخؤيى دادةمةزريَ و بؤ ماوةى سىَ سالَ لةوىَ كار دةكات.
لة بةهارى سالَى 1948ز ذيان و كارى خؤى بة حيزبى شيوعى بؤ هةتا هةتايى دةبةستيَتةوة و دةست بة كارى حيزبى دةكات.
سالَةكانى 1940-1941ز سةرةتاى ضالاكى ساسى ئةو بووة، كة لة هةمان كاتدا كؤمةلَيَك طةنجى خويَنطةرم ثالَنةر و هاندةرى بوون بؤ هاتنة نيَو ذيانى سياسييةوة، لةوانة مامؤستاى ناودارى كورد (عزةدين فةيزى).
هةر لةو سةردةمةدا ثةيوةندى بة كؤمةلَةى (هيوا)وة دةكات و لة ئايارى سالَى 1941زدا دةبيَتة ئةندامى كؤمةلَةى (هيوا).
لة سالَى 1942زدا دةبيَتة ئةندامى كؤمةلَةى طةل كة رؤذنامةيةكيان بة ناوى (بلَيَسة)ةوة دةردةكرد و خؤيان بة ماركسى لة قةلَةم دةدا.
لة زستانى سالَى 1945زدا دواى كؤنطرةى يةكةمى حزبى شيوعى عيَراقى دةبيَتة ئةندامى ئةو حزبة.
لة 13-10-1948ز دا دةخريَتة بةنديخانةوة تا ئابى سالَى 1958ز واتة بؤ ماوةى (10) سالَ لة زينداندا دةميَنيَتةوة.
لة ماوةى سالاَنانى مانةوةى لة زينداندا لة ريَطاى خويَندنةوةوة فيَرى زمانى عةرةبى دةبيَت و هاوكات ضةندين كتيَبى ئةدةبى و ضيرؤك و رؤمان و كتيَبى سياسى هةمةجؤر دةخويَنيَتةوة، هةروةها بةشيَكى زؤرى شاكارة ئةدةبييةكانى ئةدةبياتى رووسى و ئينطليزى و ئةلَمانى دةخويَنيَتةوة، سةرةرِاى خويَندنةوةى بةرهةمةكانى (طه حسين) و (نجيب محفوظ) و بةرهةمى ترى نووسةرانى عةرةب.
بةلاَم سةبارةت بة بةرهةم و كتيَب و نووسراو بة زمانى كوردى، (عةزيز محةمةد) دةلَىَ: لة سةردةمى ئيَمةدا بةرهةمةكان بة زمانى كوردى زؤر كةم بوون، بةلاَم لة ئيَستادا بةرهةمى كوردى بة زمانى كوردى زؤر زؤرن و زمانى كوردى توانيويةتى ضةند قؤناغيَكى باش برِواتة ثيَشةوة و ثيَشكةوتن بة خؤيةوة ببينيَت و بةرةو قولَبوونةوة و دةولَةمةندى زياتر بضيَت، خويَندنةوةى ئةو كتيَبانةم ثيَخؤشة كة بة زمانى كوردى نووسراون، بة تايبةت ئةو نووسينانةى بة ثةخشان نووسراونةتةوة، زياتر بةرهةمى ئةديبةكانى كوردستانى ئيَران سةرنجم رادةكيَشن، لةوانة نووسينةكانى خالَة (هيَمن) كة زمانيَكى روون و ثةتى هةية، هةروةها (حةسةنى قزلَجى) نووسةر و شاسواريَكى ترى ئةو بوارةية، بة هةمان شيَوة (طؤران)ى شاعيرى نةمر بةرهةمةكانى شيرينن، هةروةها بنةمالَةى مامؤستا (عبدالكريمى مودةرِيس) كاريطةرييةكى بةهيَزيان هةبووة لة ميَذووى ئةدةبى كورديدا، هةروةها (ئيبراهيم ئةحمةد) و مامؤستا (مةسعود مةلاى طةورة) و ضيرؤكةكانى (موستةفا سالَح كةريم) زمانيَكى ثاراو و جوانى هةية، زؤرم لة بةرهةمى نووسةر و شاعيرانى كورد خويَندؤتةوة و ثيَيان كاريطةر بووم، بةلاَم ئةوانةى ناوم هيَنان ئةوانةن كة ئيَستا لة خةيالَم بوون.
عةزيز محةمةد لة سالَى 1964ز تا سالَى 1993ز سكرتيَرى طشتى حزبى شيوعى عيَراقى بووة و خزمةتيَكى ثرِ بايةخى ثيَشكةش بة دؤزى عيَراق و ناوضةكة بة طشتى كردووة.
لة سالَى 1986ز دا لة لايةن حزبى شيوعى سؤظيةتييةوة (وسامى لينين)ى ثيَدةبةخشرىَ.
حزبى شيوعى عيراقى يةكيَكة لة حزبة ضةثةكانى عيراق، لة 31ى مارسى 1934ز دامةزراوة و بارةطاكةى لة بةغداى ثايتةختة، دروشمى سةرةكى حزبى شيوعى بريتيية لة: ((نيشتمانيَكى ئازاد و طةليَكى بةختيار)). ئةم حيزبة رؤلَيَكى سةرةكى هةبووة لة دروست كردنى ميَذووى سياسى عيَراقدا و بةشدار بووة لة ئةنجامدانى ضةندين راثةرِين و خؤثيشاندان دذى هيَزى زؤردار و ضةوسيَنةر و كارى بؤ ضةسثاندنى ئازادى و يةكسانى و عةدالةتى كؤمةلاَيةتى و نةهيَشتنى جياوازى ضينايةتى كردووة، سةرؤك و ئةندام و لايةنطران و هاورِيَيانى ئةو حيزبة لة ذيَر حوكمى دةسةلاَتة جياوازةكانى سةردةمة جياوازةكاندا رووبةرووى زولَم و ئازار و بةند كردن و لة سيَدارةدان بوونةتةوة. حزبى شيوعى عيَراقى سةرةرِاى هةموو نةهامةتى و زولَم و جةورةكان، وةكو ئؤثؤزسيؤنيَك رؤلَيَكى طرنطى هةبووة لة ثيَكهاتةى حكومةتى عيَراقيدا. وةكو ئؤثؤزسيؤن دذى سزاكانى نةتةوةيةكطرتووةكان بووة بؤ سةر عيَراق دواى جةنطى كويَت سالَى 1991ز هةروةها لة دذى ثرؤسةى داطير كردنى عيَراق بووة لةلايةن ويلايةتة يةكطرتووةكانى ئةمريكاوة لة سالَى 2003زدا، بةلاَم دواى ئةوة برِيارياندا لةطةلَ دةزطا سياسيية نويَيةكاندا كاربكةن كة دواى داطير كردنى عيَراق دروست بوون.
لة سالَى 1993زةوة لة كوردستانى عيَراقدا (باشوورى كوردستان) حزبى شيوعى كوردستان بة شيَوةيةكى سةربةخؤ راطةيةنرا.
 
أعلى