Jiyana Ahmedê Xanî

Mîrê Cizîrê -nehatiye gotin kî ye- hevgurê seydayê Xanî bûye, pêtirîn dem û gavêt xwe pêkve borandine. Mîr ji gotin, peyv û qiseyêt xweþ, pirrîtrane, henek û laqirdiyan têr nebûye, ji ber hindê pêve bend bûye, neþiyaye jê dwîr bit. Carekê mîrê Cizîrê li dwî Xanî hinart ku bête dîwanê. Boçî, ji bîra Xanî naçît û fermana wî bi cîh naînit. Mîr jê sil dibît dixeyidît. Xanî ji hevala go lê dibît ku mîr jê xeyidîye ji ber ku neçûye dîwanê û darxaza wî bicîh neînaye. Dema Xanî çûye dîwana mîrî da aþ keteve, mîrî berê xo jê wergêraye, patika xo dayê.Nuîma xo lê tirþ kirîye û nav çav lê kirîne girê.Xanîyê ku çûye dilê wî xoþ keteve, kenîye, çûye beramberî mîrî rûniþtiye û gotiye: Mîrê min bi guh min kevtiye ku tu ji min sil bûyî, belê ez dibînim we nîne her wekî bi guh min kevtiye. Gava mîrî go li gotinêt Xanî bûyîn, serê xo rakiriye kutmijiye, gotiye: Erê te çawa zanî ku ez nexeyidîme?
Xanî gotiye: Mîrê min, te piþta xwe da min, belê dizanim tu piþta xwe nakey dujminî. Mîr dilgeþ dibîteve, dest di ser û stûyê Xanî diwerînit û maçî diket. (Amedî, Sadiq Bahaeddîn, Hozanvanêt Kurd, çapxaneyî Korrî Zanyarîy Iraq, Bexda, 1980, r. 314) Li vir min divê ez balê bikêþim ser xalekê. Yê ku ev çîrok di sala 1949-an de di kovara Gelawejê de daye navê wî Mehemed Salih Cafer e. Navê wî kesê ku sala 1946-an li Bexdayê, li mizgeftekê agahdarî di heqê Ahmedê Xanî de dane Alaeddîn Seccadî Mela Salih e. Gelo ev her du þexs her ne þexsek bin?
37 ) Bohtî û Muhemmedî û Silîvî
hin la'l û hinek ji zêr û zîvî
38 ) Lê hakimê weqt ê marîfetnak
mesmû'i nekir bi sem'ê îdrak
lewra ku wî nekir pesende
bi esl û neseba xwe ew Rewend e
Mîrê ku bi navê Mîreza ye
mehza nezera wî kîmîya ye
Beyta duduyan, ji bilî çapa bi amadekariya Emînê Osman di ya kesî de nîne. Piþtre em ê firetir werin ser vê meselê
39 Blau, Prof. Joyce; ''Jiyan û Berhemên Ehmedê Xanî'', yê ku ji Frensizî wergerandiye Kurdî: Malmîsanij. Îngilîziya wê hate wergrerandin ser zaravê Soranî, di kovara Gizingê de derket, Frensiya wê jî hat wergerandin ser Kurmancî, pêþiyê di hejmara 3-yan a çirayê de piþt re jî di Armancê 4(162)de hat weþandin.
40 Blau, Prof. Joyce; ''Jiyan û Berhemên Ehmedê Xanî'', yê ku ji Frensizî wergerandiye Kurdî: Malmîsanij..
41 Cîhanî, Perwîz; Mem û Zîn, r.259.
42 Osman, Emînê; Mem û Zîn, Ahmedê Xanî 1990, Bexda r.59
43 Osman, Emînê; Mem û Zîn, Ahmedê Xanî 1990, Bexda r.222
44 Blau, Prof. Joyce; ''Jiyan û Berhemên Ehmedê Xanî'', yê ku ji Frensizî wergerandiye Kurdî: Malmîsanij.
45 Blau Pro. Joyce, Armanc, 4(162), çiriya Pêþin-Oktober 1995, Stockholm. Mamosta Joyce Blau di jêrenoteka vê gotara xwe de dinivîse ku ''di nivîsandina vî berhemî de dibe ku ji ferhenga menzûm a 'Erebî-Farisî ya Ferahî(Ebû Nesr Mes'ûd, di 1242'yan de miriye) ya bi navê Nîsab el-Sibyan îlham hatibe girtin'' û dibnivîse ku '' binêre MÈmoire de Dîplome d'Etudes Approfndtes ku pêþkêþî UniversitÈ du Paris III, Sorbonne Nouvelle bûye; Ameen Ghazî, Litterature kurde,Ahmedê Xanî (1650-1707), Texte, analyse, comentaire et traduction du glossaire 'Nûbar-a buçukan' Paris, 1985.''
46 Ev beþê reþkirî di Nûbara wergera Zeynelabidîn Zinar a ser tîpên Latînî de tunene, di wê ferhenga Yûsuf Ziyaeddîn Paþa el Xalidî de hene ku navê El Hediyye'l Hamîdiyye fî el'luxe'l Kurdiye de hene. Me ji wê temam kiriye.
47 Ev beþê reþkirî di Nûbara wergera Zeynelabidîn Zinar a ser tîpên Latînî de tunene, di wê ferhenga Yûsuf Ziyaeddîn Paþa el Xalidî de hene ku navê El Hediyye'l Hamîdiyye fî el'luxe'l Kurdiye lê kiriye. Me ji wê temam kiriye.

48 Zinar, Zeynelabîdîn; Eqîdeya Îslamê ya Ahmedê Xanî, çira kovara kulturî, kovara komeleya nivîskarên kurd li Swêdê, sal 1, hejmar 3, Îlon 1995 Stockholm r. 18.
49 Zinar, Zeynelabîdîn; Eqîdeya Îslamê ya Ahmedê Xanî, çira kovara kulturî, kovara komeleya nivîskarên kurd li Swêdê, sal 1, hejmar 3, Îlon 1995 Stockholm r. 18.
50 Xalidî, Yusuf Ziyaeddîn Paþa el-; El Hediyye'l-Hamîdiyye fî el luxe'l-Kurdiye,1310(1894) Istanbul, r.292.
51 Azîzan, Herekol[Celadet Alî Bedirxan]; Hawar Kovara Kurdî, ''Klasîkên Me'' hejmar 33, 1-ê çiriya Pêþîn 1941, Þam, çapxana Sebatê, r. 10
 
مجهود جبار جدا و تقرير رائع عن شخصية اروع جيانا احمد خاني
سلمت يداك برخدان
زور سباس جبوته ...
 

كلبهار

مراقبة عامة
هور يانعه في بساتين المنتدى نجني ثمارها من خلال الطرح الرائع لمواضيع اروع
وجمالية لا يضاهيها سوى هذا النثر البهي
فمع نشيد الطيور
وتباشير فجر كل يوم
وتغريد كل عصفور
وتفتح الزهور
اشكرك من عميق القلب على هذا الطرح الجميل
بانتظار المزيد من الجمال والمواضيع الرائعه
 
أعلى